Trwająca pandemia COVID-19, wywołana przez koronawirusa SARS-2, spędza sen z powiek lekarzom, wirusologom i rządzącym państwami na całym świecie. Najnowsze badania i statystyki pokazują, że w krajach, w których co najmniej od 2000 roku obowiązują szczepienia BCG przeciw gruźlicy, w pierwszym miesiącu pandemii miało miejsce mniej zakażeń i zgonów z powodu COVID-19.
Specjaliści informują jednak, że wyżej wymienione szczepionki przeciwko gruźlicy nie stanowią ochrony przed koronawirusem SARS-2. Istnieją bowiem również inne czynniki, które warunkują liczbę nowych i wtórnych zachorowań.
Obowiązkowe szczepienia BCG, a zakażenia i zgony z powodu COVID-19
Na łamach magazynu „Science Advances” badacze dokonali analizy odnotowanych przypadków zachorowań i zgonów z powodu COVID-19 w 135 krajach w ciągu 30 pierwszych dni trwania pandemii. Wzięto pod uwagę również inne czynniki takie jak początek epidemii w analizowanym kraju, możliwość i sposoby zgłaszania nowych zakażeń, dostępność i ilość wykonanych testów oraz średni wiek populacji, gęstość zaludnienia i dochody społeczeństwa.
Badanie wykazało, że w krajach, w których od przynajmniej 2000 roku wykonywano obowiązkowe szczepienia przeciwko gruźlicy, wywoływanej przez bakterie prątki gruźlicy (prątki Kocha) odnotowano mniej zakażeń i zgonów z powodu infekcji koronawirusem SARS-2. Obliczono, że gdyby szczepionka BCG (Bacillus Calmette-Guérin) była obowiązkowa w Stanach Zjednoczonych Ameryki, liczba zgonów odnotowanych od 29 marca 2020 roku wynosiłaby 468, zamiast 2467.
Badacze dopuszczają stwierdzenie, że powszechne szczepienia BCG mogą stanowić znaczący element przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-2 i zgonów w wyniku COVID-19. Jednocześnie ostrzegają, że szczepionka ta nie może być uznawana za cudowny preparat przeciwko koronawirusowi. Odnotowano bowiem znaczące różnice w reakcjach społeczeństwa na zakażenie, również pomiędzy państwami, w których szczepionki były podawane obowiązkowo. Ten aspekt pokazuje, że znaczenie w reakcji na zakażenie wirusem SARS-2 mają jeszcze dodatkowe czynniki, które należy poddać szczegółowej analizie i badaniom.
Szczepienia przeciwko gruźlicy w Polsce
W Polsce pierwszą szczepionkę przeciwko gruźlicy podano w 1924 roku, a obowiązkowe szczepienia zostały wprowadzone w 1955 roku i dotyczyły noworodków, dzieci i młodzieży do ukończenia 18 lat. W 1972 roku zastosowano schemat szczepień BCG w 2,7, 10, 15 i 18 roku życia.
Od 2006 roku obowiązuje jedna zredukowana dawka szczepionki, która powinna być podana noworodkom przed wypisaniem ze szpitala. Jej podanie jest obowiązkowe dla wszystkich dzieci zamieszkujących teren Rzeczpospolitej Polskiej co najmniej przez okres trzech miesięcy. Należy zauważyć, że w Europie ze względu na poprawę sytuacji epidemiologicznej gruźlicy wiele krajów wycofało się z obowiązkowego szczepienia noworodków, obejmując tym programem profilaktycznym tylko dzieci z grupy ryzyka.
Biomed Lublin i badania szczepionki BCG jako narzędzia walki z koronawirusem SARS-2
Badania przeprowadzone przez naukowców w New York Institute of Technology opisały wpływ obowiązkowych szczepień przeciwko gruźlicy na ilość zakażeń i zgonów z powodu COVID-19. Choroba spowodowana wirusem SARS-2 rozwija się wolniej w krajach, w których stosuje się obowiązkowe szczepienia BCG (np. w Polsce, Czechach, czy niektórych państwach Azji). W krajach takich jak Włochy, USA, czy Hiszpania obowiązek taki nie istnieje i to właśnie tam zauważa się wysoką liczbę zakażeń i duży odsetek zgonów z powodu COVID-19.
W oparciu o te wyniki badań polska firma Biomed Lublin, która jest jednym z największych producentów szczepionki BCG w Europie, postanowiła przeprowadzić testy kliniczne na pacjentach, którzy w przeszłości mieli podaną szczepionkę przeciwko gruźlicy.
W ramach badania 1000. pacjentów zostało zaszczepionych dawką przypominającą. Badacze z Biomed Lublin chcą tym samym sprawdzić, czy doszczepienie dorosłej osoby może uchronić ją przed zachorowaniem na COVID-19 w przyszłości. Firma stoi zatem przed ogromnym wyzwaniem, którego powodzenie może być szansą na uodpornienie ludzi na koronawirusa SARS-2 na całym świecie.